شب یلدا شب چله بزرگ

جشن چله کلو

در فرهنگ روستای کلاته بالا به شب یلدا ، شو چله کلو (شب چله بزرگ) می گویند .شب چله بزرگ از غروب آخرین روز ماه قوس (آذر ماه) تا بامداد اولین روز  جَدی (دی ماه) می باشد وبقول معروف اولین شب زمستان و طولانی ترین شب سال خورشیدی است .

انواع چله ها در روستای کلاته بالا به شرح ذیل می باشد :

چله تموز یا چله تابستان که اولین شب فصل تابستان که بلندترین روز سال به پایان می رسد

چله کلو(چله بزرگ) که از اولین روز زمستان شروع شده وتا چهل روز ادامه می یابد

چله خورد(چله کوچک) که از 10بهمن شروع می شود و مدت آن 20روز است

همانطور که در عنوان مطلب ذکر گردید به شب چله ، جشن چله کلو می گویند ،یعنی این شب را گرامی داشته و جشن میگیرند.

شب چله بزرگ در روستای کلاته بالا: در این شب که طولانی ترین شب سال است، معمولاً فامیل و بستگان به خانه ی بزرگ ترین فرد اقوام یعنی همان پدر بزرگ یا مادر بزرگ می روند .چنانچه سن پدر بزرگ ومادر بزرگ زیاد باشد در خانه بزرگ ترین پسر خانواده جمع می شوند و بزرگ های خانواده را به آنجا می آورند .

بعد از آمدن فامیل ، همه پای کرسی جمع میشوند.روی کرسی مجمعه مسی(شبیه سینی) بزرگی قرار دارد و روی مجمعه چند چراغ فانوس،لامپا یا گردسوز است تا روشنایی خانه فراهم گردد .به علت سردی هوا در این موقع از سال کرسی هم با ذغال حسابی گرم است تا کسانی که سردشان می شود زیر کرسی خودشان را گرم نمایند . چند لحظه بعد صاحب خانه با آجیل و میوه از میهمان ها پذیرائی می کند آنها تا پاسی از شب و گاهی تا نزدیک صبح می نشینند آجیل ها شامل میمیز(مویز-کشمش) انواع کیشته ها (برگ زردآلو و میوه های خشک شده) و میوه ها عموما انار و هندوانه می باشد .همزمان با پذیرایی یکی از افراد با سواد صفحاتی را از  کتاب شاهنامه یا لیلی مجنون و... می خواند و بعد فال حافظ می گیرد. حالا یک نفر ساز بدست (کسی که در دف زدن مهارت داشته باشد) یک دایره (دف) یا سینی بر می دارد وشروع به ساز زدن می کند و بچه ها می رقصند همزمان با ساز دو بیتی هم می خواند در آخر بزرگترها داستان یا خاطره نقل می کنند. از آیین شب چله ، علاوه بر خوردن آجیل و میوه‌ ، مراسم کف زدن است. کف از ریشه گیاهی که بنام ، بیخ مشهور است تهیه می گردد. بدین روش که ریشه گیاه بیخ را در آب خیس می کنند و سپس دو بارآن را می جوشانند وآب آن را عوض می کنند که تلخی آن از بین برود مجدد مقداری آب به آن اضافه کرده وآنقدر می جوشانند تا یک سوم آن بماند بعد آن را  در ظرف سفالی به نام ،تغار می‌ریزند. وبا یک دسته چوب نازک از درخت گز آن قدر به هم می زنند تا کف آماده  گردد . بعد ازسفت شدن کف آن را را شیره انگور یا شکر شیرین کرده ومیل می نمایند . بدین ترتیب جشن چله بزرگ با خاطره های شیرین به پایان می رسد