فنجان اولین ساعت آبی + عکس

تبلیغات

روستای کلاته بالا شهرک قدس قاین

نوشته شده در جمعه 7 تير 1392

بازدید : 5849

نویسنده : فرشید

نظرات ()

فنجان اولین ساعت آبی

فنجان در فرهنگ لغت روستای کلاته بالا به کاسه مسی گفته می شود و ساعت آبی دقیقی است که کار آن سنجش زمان است.

با افزایش جمعیت و رونق کشاورزی ، نیاز به تعیین زمان و تقسیم عادلانه آب بین سهامداران قنات و شمارش سهام بیشتر می شد لذا کشاورزان از ساعتی آبی بنام فنجان استفاده می کردند. فنجان، شمارش زمان عبارت است از یک کاسه کوچک مسی با روزنه ای در وسط آن که بر روی آبهای یک ظرف مسی بزرگتر بنام دیگچه قرار می گیرد.

تاریخ اولین زمان بکار گیری ساعت آبی در روستای کلاته بالا بدرستی روشن نیست اما عمری برابر قنات های روستا که قطعاٌ به دوره پیش از میلاد می رسد،دارد.

واحد شمارش سهام در قنات های روستای کلاته بالا بدین صورت است

· یک شبانه روز (24ساعت ، 12دنگ Dong یا 144فنجان)

· یک طاقه (12ساعت ،6 دنگDong یا 72 فنجان)

نیم روز 6ساعت مساوی با 3دنگ یا 36فنجان

· یک دنگ 2 ) Dong ساعت یا 12فنجان)

· یک فنجان مساوی است با 10دقیقه

لازم به توضیح است که یک دوره کامل آبیاری در روستای کلاته بالا 16روز است و در روستا چند فنجان وجود دارد یک نوع که در عکس های این مطلب مشاهده می نمایید هر دانگ (2ساعت)مساوی است با 12فنجان نوعی دیگر هر دانگ(2ساعت) مساوی است با 16 فنجان ،که زمان هر فنجان 5/7دقیقه می باشد.

روش کار با فنجان

جهت تعیین زمان به وسایل ذیل نیاز است

1- کاسه مسی یا همان فنجان که نقش دقیقه شمار را دارد

2- دیگچه(دیگ کوچک) پر از آب

3- سنگ‌های کوچک

4- محاسبه گر انسانی دو نفر (کسی که نوبت سهم آب قنات مال اوست ونفر بعدی)

5- محل فنجان که معمولا در محل استخر قنات استقرار داشته است.

فنجان یا همان کاسه کوچک مسی را بر روی آبهای یک دیگچه قرار می‌ دهند تا آب از راه منفذ به آرامی به داخل کاسه وارد شود و آن را پر کند در نتیجه فنجان در آب فرو می‌رود و زمانی که به کف دیگچه برخورد نماید محاسبگر آب فنجان را داخل همان دیگچه خالی می کند و یک سنگ به علامت یک فنجان کنار میگذارد

این کار را آنقدر ادادمه می دهند تا تعدادفنجانهای و زمانی که سهامدار قنات آب برای باغ خود یا زمین می برده را دقیقا حساب کنند به عنوان مثال اگر فردی 2دنگ Dong سهم دارد می بایست 24 فنجان یا معادل امروزی(240 دقیقه) ازآب قنات سهم آن فرد می شود .

در ضمن چون در روستای کلاته بالا آب قنات آنقدر زیاد نیست که مستقیما آب را به مزارع هدایت نمایند لذا آب در محل استخر قنات جمع آوری و بعد آن را به سوی باغ یا مزرعه هدایت می کنند از این رو می بایست اگر کسی 10فنجان آب دارد بعد از هشتمین فنجان محل خروج آب از استخر را باز نمایند و2فنجان دیگر را اختصاص به خروج آب از استخر می دهند و به محض اتمام دهمین فنجان محل خروج آب از استخر جهت سهام دار بعدی بسته می گردد

مطلب اختصاصی از وبلاگ روستای کلاته بالا

توجه:هر گونه انتشار وکپی با ذکر منبع بلامانع است

:: موضوعات مرتبط: کشاورزی , فنجان اولین ساعت آبی , ,
:: برچسب‌ها: فنجان اولین ساعت آبی , عکس های زیبا , روستای کلاته بالا , ساعت آبی , مدار گردش آب قنات ,

خرمن و طریقه آماده کردن آن +عکس

نوشته شده در یک شنبه 2 تير 1392

بازدید : 5036

نویسنده : فرشید

نظرات ()

خرمن زمینی است معمولا"خرمن زمینی است عموماً دایره ای شکل یا مستطیل شکل ، که در آن محصولات کشاورزی بخصوص گندم و جو را انبار نموده تا در موقع مناسب که بادهای بخصوصی که در اواسط شهریور به اصطلاح محلی شو باد می آید گندم ها را بوسیله دستگاه های صنعتی وسنتی کوبیده و پاک نمایند .

طریقه آماده نمودن خرمن(گل کردن خرمن)Gel kardan kharman

امسال بعد ازگذشت چند سال خشکسالی بارش باران این رحمت الهی در روستایی کالاته بالا نسبتاً خوب بود وکسانی که گندم دیم کاشته بودند محصول خوبی براشت نمودند لذا آماده کردن خرمن اهمیت زیادی پیدا کرده است.

اولین کاری که می بایست جهت آماده نمودن خرمن انجام داد این است که خرمن را جارو می نماید تا از خارو خاشاک وهمچنین سنگریزه پاک گردد.

دومین کار این است که: مقداری خاک به اندازه ای، که در حدود 4 سانتی متر تمام سطح خرمن را بیگیرد در خرمن پخش می نمایند. نوعی خاک رس که چسندگی آن زیاد است و از آن معمولا" تنوردرست میکنند

چناچه از عمر خرمن چندین سال گذشته باشد آن خرمن نیاز به خاک رس ندارد و در چنین مواقعی خرمن را شخم می زنند تا خاک رس آن زیرو رو شود

سومین کار این است که خرمن را آب میدهند تا خاک رس که به صورت کلوخ در آمده خوب خیس بخورد .

در این موقع به وسیله یک جفت الاغ که در مطلب قبلی در مورد اساک ، شرح ان داده شده است یک جق روی گردن حیوانها می بندند وبجای آساک از وسیله بنام ماله استفاده می نمایید انقدر با ماله روی خرمن میروند تا خاک رس به کوچکترین ذره برسد و در ضمن سطح تمام خرمن صاف گردد

حالا خرمن آماده است چند روی صبر میکنند تا مقدار آب آن جذب زمین گردد و قبل از اینکه کاملاًخشک گردد مقداری دیگر خاک رس روی خرمن میریزند تا از ترک خوردگی سطح خرمن جلوگیری نمانید بعد خشک شدن لایه گل خرمن ، خاک های روی خرمن را جارو می نمایند

حالا سطح صاف ومحکم جهت کوبیدن گندم و جو اماده می گردد.

مطلب اختصاصی از وبلاگ روستای کلاته بالا

توجه:هر گونه انتشار وکپی با ذکر منبع بلامانع است

:: موضوعات مرتبط: کشاورزی , خرمن و طریقه آماده کردن آن , ,
:: برچسب‌ها: خرمن وطریقه آماده کردن آن , کشاورزی , روستای کلاته بالا , عکس های زیبا ,